Αντιδράσεις και ποικίλες συζητήσεις φέρνει απόσπασμα του νέου βιβλίου Οικονομικών της Γ΄ Γυμνασίου
Αντιδράσεις και ποικίλες συζητήσεις στην εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και στα κοινωνικά δίκτυα έχει προκαλέσει το απόσπασμα της σελίδας 11 από το νέο σχολικό βιβλίο «Οικονομικά» που θα διδάσκεται για πρώτη φορά στην Γ’ Γυμνασίου, το οποίο εν ολίγοις εκφράζει την άποψη ότι… πλούσιοι και φτωχοί είναι όλοι ίδιοι σε ότι αφορά την “στενότητα”!
Τι λέει λοιπόν το επίμαχο απόσπασμα: «Η ανεπάρκεια των συντελεστών παραγωγής και κατ’ επέκταση των αγαθών και υπηρεσιών λέγεται Στενότητα. Τόσο οι φτωχοί όσο και οι πλούσιοι αντιμετωπίζουν στενότητα. Οικογένειες και με τους δύο γονείς άνεργους για μεγάλο χρονικό διάστημα, στερούνται βασικών αγαθών όπως τροφής, ρουχισμού, συνεχούς παροχής ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ. διότι οι γονείς δεν έχουν τα απαιτούμενα χρήματα για να τα εξασφαλίσουν. Ακόμα, όμως και πολυεκατομμυριούχοι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν όλες τους τις ανάγκες. Ο πολυεκατομμυριούχος ποδοσφαιριστής θέλει να περάσει το Σαββατοκύριακό του παίζοντας ποδόσφαιρο και γυρίζοντας διαφημιστικό φιλμάκι, αλλά δεν μπορεί να κάνει και τα δύο ταυτόχρονα».
Το απόσπασμα του βιβλίου αλλά και την «στενότητα» στο πλαίσιο της ανάδειξης του Θεμελιώδους Οικονομικού Προβλήματος σχολιάζει στην Πρωινή η καθηγήτρια Οικονομικών κ. Έφη Βαγγοπούλου από το φροντιστήριο ΑΛΜΑ που δίνει την δική της ερμηνεία στην επίμαχη λέξη:
Σχολιασμός βιβλίου Οικονομικών Γ’ Γυμνασίου
Σε συνέχεια του θέματος που δημιουργήθηκε με το συγκεκριμένο απόσπασμα του νέου βιβλίου της γ’ Γυμνασίου, η προσωπική μου άποψη είναι ότι συνηθίζεται κάθε φορά που εισάγεται ένα νέο σχολικό εγχειρίδιο να μπαίνει στο στόχαστρο σχολιασμών και κριτικών.
Αρχικά θεωρώ σημαντικό και θετικό ότι το Υπουργείο Παιδείας, αποφάσισε να διδαχθούν βασικές οικονομικές έννοιες σε τόσο μικρή ηλικία. Ας ελπίσουμε ότι θα λάβει σαν μάθημα την προσοχή και το ενδιαφέρον που του αξίζει.
Συγκεκριμένα τώρα για την έννοια της «Στενότητας» και του «Βασικού Οικονομικού Προβλήματος» σωστά αναλύθηκε και δεν επιδέχονται παρερμηνείες. Δηλαδή η «στενότητα» και το «οικονομικό πρόβλημα» αναφέρεται στην έλλειψη παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και όχι στην έλλειψη χρημάτων. Για παράδειγμα, αν καλλιεργήσουμε όλη την Ελλάδα, με δεδομένη τεχνολογία, απ’ άκρη σε άκρη μόνο πατάτα, η ποσότητα πατάτας θα είναι συγκεκριμένη και θα είναι αδύνατον να έχουμε περισσότερη, αφού δεν θα έχουμε άλλη καλλιεργήσιμη γη.
Η «στενότητα» των παραγωγικών συντελεστών αφορά μόνιμα όλους μας, όλες τις χώρες πλούσιες και φτωχές. Για παράδειγμα η έλλειψη πετρελαίου και ορυκτών πόρων ας μην ξεχνάμε ότι είναι βασική αιτία πολέμων. Επίσης καθημερινά ακούγεται σε παγκόσμιο επίπεδο η έλλειψη ζωοτροφών, κρέατος, λαχανικών, φαρμάκων, ειδικευμένου εργατικού δυναμικού κ.λ.π. Το «οικονομικό πρόβλημα» είναι αυτό που άλλωστε οδήγησε σε αντικατάσταση πολλών προϊόντων με γενόσημα, μεταλλαγμένα, κλωνοποιημένα κ.λ.π.
Το «οικονομικό πρόβλημα» λοιπόν αναφέρεται στη «διαφορά» ανάμεσα στις απεριόριστες ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι και του περιορισμένου όγκου αγαθών που υπάρχουν για να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες (Σχολικό Βιβλίο Γ’ Λυκείου Αρχές Οικονομικής Θεωρίας).
Η Οικονομική Σχολή των Φυσιοκρατών έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «δεν γίνεται να τραφεί ο πλανήτης από μία γλάστρα».
Τώρα σχετικά με το παράδειγμα του «πλούσιου ποδοσφαιριστή που δεν έχει χρόνο να κάνει ταυτόχρονα πολλές δουλειές που επιθυμεί το Σαββατοκύριακο», νομίζω ότι οφείλεται στην επιθυμία του συγγραφέα να προσεγγίζει με προσφιλή και μοντέρνο τρόπο την έννοια της «στενότητας» μιας και αναφέρεται σε δεκατετράχρονους μαθητές.
Ατυχές επιστημονικά το παράδειγμα για την κατανόηση της έννοιας «στενότητα», αλλά θα ήταν πολύ εύστοχο, αν στη συνέχεια του βιβλίου θα έπρεπε οι μαθητές να μάθουν την έννοια του «κόστους ευκαιρίας». Εδώ πραγματικά και ένας εκατομμυριούχος ποδοσφαιριστής για να γυρίσει ένα διαφημιστικό φιλμ, θα πρέπει να «θυσιάσει» μια άλλη ενέργεια, όπως να ασχοληθεί με την προπόνησή του.
Αυτή είναι η έννοια του «κόστους ευκαιρίας ή εναλλακτικού ή πραγματικού» κόστους. Έτσι το παράδειγμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εύστοχα για το περιορισμένο εικοσιτετράωρο που έχουμε όλοι. Όλοι προκειμένου να κάνουμε μια ενέργεια θα πρέπει να θυσιάσουμε χρόνο από μία άλλη.
Στο απόσπασμα του σχολικού βιβλίου επίσης αναφέρεται το εισόδημα και οι τιμές ως «περιοριστικοί παράγοντες» των αγαθών που θα θέλαμε να αποκτήσουμε και να απολαύσουμε . Αυτά κατά τη γνώμη μου έχουν να κάνουν με τη ζήτηση των αγαθών και οδηγούν σε άλλες «μικροοικονομικές» έννοιες.
Συμπερασματικά δεν έχει σημασία πώς παρουσιάζει ένα σχολικό βιβλίο ένα επιστημονικό θέμα . Το κλειδί της κατανόησης και της εκμάθησης βρίσκεται στους διδάσκοντες. Οι διδάσκοντες θα πρέπει να είναι επιστημονικά καταρτισμένοι και να χρησιμοποιούν το βιβλίο με γνώμονα την εκμάθηση και ενημέρωση των μαθητών πάνω σε βασικές οικονομικές έννοιες και να μην επηρεάζονται από τις προσωπικές τους πεποιθήσεις.
Άλλωστε η οικονομία ως επιστήμη, επηρεάζεται από την πολιτική, την κοινωνιολογία και άλλες επιστήμες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο πέρασμα των χρόνων υπήρξαν πολλές «οικονομικές σχολές» που έδωσαν διαφορετική ερμηνεία και ανάλυση στο «οικονομικό γίγνεσθαι». Αυτή είναι και η «γοητεία» της έννοιας επιστήμη και επιστημονική θεωρία.
Έφη Βαγγοπούλου
Καθηγήτρια Οικονομικών
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.