Ποιοι είναι οι βασικοί δείκτες που θα καθορίσουν την αύξηση των ορίων – Τι προβλέπεται να κάνει η Ελλάδα
- Στο κόκκινο λόγω δημογραφικού
- Οι δείκτες που καθορίζουν τις αλλαγές
- Τι προβλέπει η ελληνική νομοθεσία
- Ποιο μοντέλο αναμένεται να υιοθετήσει η Ελλάδα
- Η κρίσιμη αναλογία συνταξιούχων – ασφαλισμένων
Απόφαση για το αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από την 1η Ιανουαρίου 2027 αναμένεται να λάβει η ελληνική κυβέρνηση έως το τέλος του 2026. Η εν λόγω απόφαση, που προβλέπεται από τη νομοθεσία, συνδέεται με την πορεία του προσδόκιμου ζωής και τις δημογραφικές εξελίξεις.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται οι εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς αρκετά κράτη-μέλη εξετάζουν ήδη την αύξηση των ηλικιακών ορίων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Δανία, η οποία αποφάσισε να αυξήσει σταδιακά τα όρια συνταξιοδότησης στα 70 έτη για όσους σήμερα είναι 55 ετών, προκαλώντας αντιδράσεις αλλά και προβληματισμό στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.
Στο κόκκινο λόγω δημογραφικού
Μελέτες διεθνών οργανισμών, όπως η Eurostat, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης στα ασφαλιστικά συστήματα. Το βασικό συμπέρασμα είναι πως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται σταδιακά, καθώς από το 2027 ενεργοποιείται ο μηχανισμός σύνδεσης τους με το προσδόκιμο ζωής.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το προσδόκιμο ζωής στα 65 έτη για τους άνδρες θα αυξηθεί από τα 18,7 έτη το 2022 στα 23,9 έτη το 2070. Για τις γυναίκες, από 21,7 έτη το 2022, εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 26,7 έτη έως το 2070.
Οι δείκτες που καθορίζουν τις αλλαγές
Τρεις βασικοί δημογραφικοί δείκτες θα καθορίσουν το αν και κατά πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας από το 2027:
1. Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων: Από 39% σήμερα, αναμένεται να φτάσει στο 60%, δηλαδή σε κάθε 100 εργαζόμενους θα αντιστοιχούν 60 άτομα άνω των 65 ετών.
2. Ο δείκτης γήρανσης: Για κάθε 170 άτομα ηλικίας άνω των 65, υπάρχουν μόνο 100 άτομα σε παραγωγική ηλικία.
3. Ο δείκτης γονιμότητας: Παρά τη μικρή άνοδο από 1,3 το 2018 σε 1,5 το 2022, εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από το όριο αντικατάστασης του πληθυσμού (2,1 παιδιά ανά γυναίκα). Το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις μείον θανάτους) διπλασιάστηκε μέσα σε μια πενταετία – από -33.856 το 2018 σε -64.706 το 2022.
Τι προβλέπει η ελληνική νομοθεσία
Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει από το 2021 και εξής την προσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανά τριετία, ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής. Οι πρώτες προσαρμογές το 2021 και το 2024 δεν εφαρμόστηκαν, λόγω της επίδρασης της πανδημίας στα δημογραφικά στοιχεία αλλά και της λήξης των μεταβατικών διατάξεων.
Σήμερα, ισχύουν δύο βασικά όρια ηλικίας:
• Πλήρης σύνταξη στα 62 έτη με 40 έτη ασφάλισης
• Σύνταξη λόγω γήρατος στα 67 έτη με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης
Η επόμενη αξιολόγηση και ενδεχόμενη προσαρμογή των ορίων έχει οριστεί για το 2026, με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2027. Αν το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί, τότε τα όρια ηλικίας θα αναπροσαρμοστούν αυτόματα. Η ίδια διαδικασία θα επαναλαμβάνεται ανά τρία χρόνια: δηλαδή το 2029 για το 2030, το 2032 για το 2033 κ.ο.κ.
Ποιο μοντέλο αναμένεται να υιοθετήσει η Ελλάδα
Ο ΟΟΣΑ προτείνει τρία πιθανά μοντέλα σύνδεσης των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής:
• Αναλογία 1 προς 1: Για κάθε 1 έτος αύξησης του προσδόκιμου, 1 έτος αύξηση στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
• Αναλογία 2/3: Κάθε 12 μήνες αύξησης στο προσδόκιμο, συνεπάγεται 8 μήνες αύξησης στα όρια ηλικίας.
• Αναλογία 1/3: Ηπιότερη προσαρμογή με 4 μήνες αύξησης για κάθε 1 έτος ανόδου του προσδόκιμου.
Για την Ελλάδα, το πιο πιθανό είναι να εφαρμοστεί η πρώτη επιλογή (1 προς 1), καθώς συνδέεται ευθέως με τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Η κρίσιμη αναλογία συνταξιούχων – ασφαλισμένων
Ένας από τους βασικούς δείκτες που καθορίζουν την πίεση στο ασφαλιστικό είναι η σχέση εργαζομένων προς συνταξιούχους. Σήμερα διαμορφώνεται στο 1 προς 1,66 – δηλαδή 166 εργαζόμενοι για κάθε 100 συνταξιούχους. Το 2040, η αναλογία αυτή αναμένεται να υποχωρήσει στο 1 προς 1,25, με μόλις 125 εργαζομένους να στηρίζουν 100 συνταξιούχους.
Η επιδείνωση αυτής της αναλογίας, σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, καθιστούν σχεδόν βέβαιη τη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση τα επόμενα χρόνια.
Αργυρώ Μαυρούλη
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.